To tradycja. To czas, na który z niecierpliwością czeka każdy przedszkolak. Projekty badawcze o różnym stopniu skomplikowania są prowadzone już od 3-latków, a dzieci 6-letnie potrafią jednym tchem wymienić wszystkie poprzednie tematy swoich projektów. Drugi projekt badawczy jest dla nas także znakiem zbliżającej się wiosny (choć mam wrażenie, że w tym roku, jej zbliżanie się można odczuć już od grudnia...). A ponieważ ostatni (zerówkowy) projekt badawczy rozpocznie się już lada chwila, opowiem pokrótce, czym jest projekt badawczy, jak wygląda on w przedszkolu oraz będziemy w nim uczestniczyć od początku do końca :).
Przedstawiony poniżej opis metody projektu opracowany został na podstawie zeszytu metodycznego Magdaleny Korsak "Dokumentowanie projektów badawczych" - publikacji Fundacji Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego
Czym jest projekt badawczy?
Projekty badawcze (ang. Project Approach) to pogłębione badanie tematu o dużej wartości poznawczej. Dzieci same lub z niewielkim wsparciem nauczycieli wybierają obszar swoich – zwykle kilkutygodniowych – dociekań. Zatem najistotniejszym wyróżnikiem tematu jest jego „ważność” dla dzieci, ale także bliskość ich codziennemu doświadczeniu, bo tylko wtedy temat staje się możliwy do pogłębionej eksploracji. Drzewa, kamień, woda i pies są znacznie bardziej „badawcze” (szczególnie w naszym rejonie geograficznym) niźli wulkan, Słońce, czy niestety nawet kangur, a to za sprawą tego, że znajdują się w zasięgu naszej ręki... Możemy zatem badać je nie tylko teoretycznie, sięgając do różnych źródeł i nośników wiedzy, ale przede wszystkim możemy obserwować je w naturze, doświadczać ich w bezpośrednim kontakcie w zasadzie wszystkimi zmysłami… Zasadniczą cechą projektu jest też jego charakter badawczy – działania nie są zaplanowane wcześniej, ale są odpowiedzią na pojawiające się w trakcie pracy pytania, postawione bezpośrednio przez dzieci bądź – szczególnie w grupach młodszych wdrażających się w konwencję projektowej pracy – także przez osobę prowadzącą. Ta interdyscyplinarna metoda pracy sprawdza się doskonale
z dziećmi już od drugiego roku życia, choć oczywiście w zależności od grupy wiekowej i doświadczenia samych badaczy ma nieco (ale tylko nieco) inaczej rozłożone akcenty.
FAZA I
W tej fazie wybieramy temat, który najbardziej nas interesuje. To także określanie stanu wiedzy o temacie i eksploracja interesujących dzieci pytań i hipotez. Dzieci z jednej strony po prostu bawią się z pomocą wszelkiego rodzaju atrybutów związanych z tematem projektu, ale także dyskutują o temacie, stawiają hipotezy, dzielą się swoimi doświadczeniami.
W tym celu tworzy się siatkę tematyczną. Jest to rodzaj graficznego przedstawienia powiązań między hipotezami i pytaniami dzieci. Siatka przypomina graf, którego centralny punkt stanowi temat projektu, a dziecięce stwierdzenia zapisane przez dorosłego odchodzą od tego punktu promieniście. W tym etapie dzieci mogą zbierać przedmioty i tworzyć kolekcje, opowiadać historie lub za pomocą różnych technik przedstawiać swoje osobiste przeżycia oraz bawić się z wykorzystaniem przedmiotów związanych z projektem.
FAZA II
W tej fazie projektu dzieci wspólnie z dorosłymi planują różnorodne przedsięwzięcia, a następnie w grupach lub pojedynczo gromadzą dane, które pozwolą sprawdzić hipotezy i odpowiedzieć na zadane wcześniej pytania. Gromadzenie danych może mieć formę wywiadów, eksperymentów, rozmów z ekspertami, badań terenowych, a także dokumentowania za pomocą szkiców, modeli, grafów, tabel. Ważne w tym etapie jest dzielenie się zdobywaną wiedzą i weryfikowanie hipotez na bieżąco, stałe sprawdzanie i planowanie na nowo. Dzieci najwięcej uczą się od siebie nawzajem i z własnych doświadczeń.
FAZA III
Ostatnią fazą pracy jest podsumowanie i przedstawienie wyników projektów. Jest to etap domykający zebraną wiedzę i podsumowujący zdobyte umiejętności. W tej części dzieci wraz z osobami prowadzącymi planują, przygotowują, jak i co przedstawić, by odzwierciedlić ich nowo zdobytą wiedzę.
Projekty badawcze (ang. Project Approach) to pogłębione badanie tematu o dużej wartości poznawczej. Dzieci same lub z niewielkim wsparciem nauczycieli wybierają obszar swoich – zwykle kilkutygodniowych – dociekań. Zatem najistotniejszym wyróżnikiem tematu jest jego „ważność” dla dzieci, ale także bliskość ich codziennemu doświadczeniu, bo tylko wtedy temat staje się możliwy do pogłębionej eksploracji. Drzewa, kamień, woda i pies są znacznie bardziej „badawcze” (szczególnie w naszym rejonie geograficznym) niźli wulkan, Słońce, czy niestety nawet kangur, a to za sprawą tego, że znajdują się w zasięgu naszej ręki... Możemy zatem badać je nie tylko teoretycznie, sięgając do różnych źródeł i nośników wiedzy, ale przede wszystkim możemy obserwować je w naturze, doświadczać ich w bezpośrednim kontakcie w zasadzie wszystkimi zmysłami… Zasadniczą cechą projektu jest też jego charakter badawczy – działania nie są zaplanowane wcześniej, ale są odpowiedzią na pojawiające się w trakcie pracy pytania, postawione bezpośrednio przez dzieci bądź – szczególnie w grupach młodszych wdrażających się w konwencję projektowej pracy – także przez osobę prowadzącą. Ta interdyscyplinarna metoda pracy sprawdza się doskonale
z dziećmi już od drugiego roku życia, choć oczywiście w zależności od grupy wiekowej i doświadczenia samych badaczy ma nieco (ale tylko nieco) inaczej rozłożone akcenty.
Metoda projektów badawczych zakłada, że proces zdobywania wiedzy przez małe dzieci jest procesem naturalnym, spontanicznym i samodzielnym. Rolą dorosłego nie jest nauczanie, ale koordynowanie pracy dzieci i organizowanie przestrzeni badawczej tak, aby dzieci samodzielnie uczyły się radzić sobie z różnymi emocjami, kształciły różnorodne dyspozycje, zdobywały umiejętności i wiedzę. Ważnym aspektem pracy dorosłego jest również uważna obserwacja oraz dokumentowanie działań dzieci.
Metoda projektów badawczych odpowiada wrodzonej ciekawości dzieci, ich potrzebie poznawania i rozumienia świata. Jest też doskonałym sposobem na rozbudzanie u dzieci zainteresowań naukowych, zwłaszcza matematyczno - przyrodniczych. Poprzez podejście projektowe dzieci uczą się logicznego myślenia, stawiania pytań, zdobywania wiedzy poprzez eksperymentowanie oraz wyciągania wniosków. Ważnym elementem pracy projektowej jest aktywne włączanie do współpracy rodziców i innych osób ze środowiska lokalnego.
Metoda projektów badawczych odpowiada wrodzonej ciekawości dzieci, ich potrzebie poznawania i rozumienia świata. Jest też doskonałym sposobem na rozbudzanie u dzieci zainteresowań naukowych, zwłaszcza matematyczno - przyrodniczych. Poprzez podejście projektowe dzieci uczą się logicznego myślenia, stawiania pytań, zdobywania wiedzy poprzez eksperymentowanie oraz wyciągania wniosków. Ważnym elementem pracy projektowej jest aktywne włączanie do współpracy rodziców i innych osób ze środowiska lokalnego.
Każdy projekt badawczy składa się z trzech etapów:
W tej fazie wybieramy temat, który najbardziej nas interesuje. To także określanie stanu wiedzy o temacie i eksploracja interesujących dzieci pytań i hipotez. Dzieci z jednej strony po prostu bawią się z pomocą wszelkiego rodzaju atrybutów związanych z tematem projektu, ale także dyskutują o temacie, stawiają hipotezy, dzielą się swoimi doświadczeniami.
W tym celu tworzy się siatkę tematyczną. Jest to rodzaj graficznego przedstawienia powiązań między hipotezami i pytaniami dzieci. Siatka przypomina graf, którego centralny punkt stanowi temat projektu, a dziecięce stwierdzenia zapisane przez dorosłego odchodzą od tego punktu promieniście. W tym etapie dzieci mogą zbierać przedmioty i tworzyć kolekcje, opowiadać historie lub za pomocą różnych technik przedstawiać swoje osobiste przeżycia oraz bawić się z wykorzystaniem przedmiotów związanych z projektem.
FAZA II
W tej fazie projektu dzieci wspólnie z dorosłymi planują różnorodne przedsięwzięcia, a następnie w grupach lub pojedynczo gromadzą dane, które pozwolą sprawdzić hipotezy i odpowiedzieć na zadane wcześniej pytania. Gromadzenie danych może mieć formę wywiadów, eksperymentów, rozmów z ekspertami, badań terenowych, a także dokumentowania za pomocą szkiców, modeli, grafów, tabel. Ważne w tym etapie jest dzielenie się zdobywaną wiedzą i weryfikowanie hipotez na bieżąco, stałe sprawdzanie i planowanie na nowo. Dzieci najwięcej uczą się od siebie nawzajem i z własnych doświadczeń.
FAZA III
Ostatnią fazą pracy jest podsumowanie i przedstawienie wyników projektów. Jest to etap domykający zebraną wiedzę i podsumowujący zdobyte umiejętności. W tej części dzieci wraz z osobami prowadzącymi planują, przygotowują, jak i co przedstawić, by odzwierciedlić ich nowo zdobytą wiedzę.
Projekt oficjalnie rusza w przyszłym tygodniu, ale już teraz zbieramy pomysły na jego temat a pod koniec tygodnia po selekcji tematów odbędzie się głosowanie!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz